Junak, legendarny już motocykl produkowany za czasów PRL-u, był motocyklem czterosuwowym.

Projekt konstrukcji opracowany był przez pracowników Biura Konstrukcyjnego Przemysłu Motoryzacyjnego w 1951 roku. Głównym projektantem był J. Ignatowicz. Bazował on na przedwojennych dokonaniach Tadeusza Rudawskiego, utalentowanego konstruktora, który między 1934 a 1939 rokiem zarządzał działem motocyklowym Biura Studiów w Państwowych Zakładach Inżynierii w Warszawie. Rudawski znany był z zaprojektowania czterosuwowego motocyklu „Sokół”, model M211, M311 i M411, który przed wojną był na wyposażeniu wojska.

Konstrukcja Junaka, jak na owe czasy, była bardziej zaawansowana technicznie od wielu innych markowych motocykli. Jak wspomniano wyżej, podczas budowy wzorowano się nie tylko na Sokole, ale i na zagranicznych modelach takich firm jak Triumph, Norton czy AJS.

Konstrukcja została w końcu opracowana 1 czerwca 1952 roku, a w 1953 roku wyprodukowano cztery maszyny prototypowe. W 1954 roku ruszyła produkcja serii próbnej, aby w sierpniu tegoż roku zaprezentować pierwsze motocykle dla publiczności zgormadzonej na Stadionie Olimpijskim we Wrocławiu. Z ciekawostek należy wspomnieć, że ówcześnie zarzucano konstruktorom Junaka bardzo duże podobieństwo motocyklu do angielskiego Triumpha. Warto jednak zaznaczyć, że było wręcz odwrotnie. Pomimo skorzystania z kilku rozwiązań technicznych firmy Triumph, Junak był jedyny w swoim rodzaju.

Dzięki kontynuacji pomysłów zawartych w „Sokole”, udało się stworzyć monolityczny korpus silnika, w którego wmontowano osobą skrzynię biegów. Podobny pomysł znalazł zastosowanie 50 lat później w budowie popularnych tzw. „ścigaczy”.

Na początku konstruktorzy nie mogli się zdecydować nad miejscem produkcji Junaka.W końcu wybrano Wytwórnię Wyrobów Metalowych w Szczecinie, co niestety odbiło się na jakości produkowanych motocykli. Zakład nie posiadał wystarczających możliwości technicznych. Dlatego też produkcję poszczególnych części zlecono innym fabrykom. W Łodzi produkowano kompletne silniki, odlewnia w Ursusie produkowała kartery, głowice i tłoki produkowane były przez FSO, koła w Bydgoszczy. Sama fabryka w Szczecinie wytwarzała jedynie ramy i zajmowała się montażem motocykli.

Do 1959 roku wyprodukowano ponad 10 tys. Junaków. Niektóre z nich poszły na eksport m.in. do Bułgarii, Turcji, Wenezueli. W USA znany był Junak Scrambler (szosowo-terenowy) i Junak M10 de Lux, 21 sztuk wyposażonych w sakwy, gmole (rama stanowiąca osłonę dla m.in. silnika) czy dodatkowe oświetlenie.

Junak wykorzystywany był w Polsce przez Milicję Obywatelską (motocykl stosowany do pościgów), jak i podczas wyścigów motocrossowych i terenowych. W 1959 roku ustanowiony też został polski rekord prędkości motocyklu. Dokonał tego Franciszek Stachewicz, członek gdańskiego Klubu Motocyklowego „Budowlani”, osiągając prędkość 149,3 km/h na poniemieckiej autostradzie łączącej Elbląg z Tczewem. Powstały także wyścigowe wersje o pojemności 500 ccm.

Z czasem podjęto próbę modernizacji Junaka, jednakże z powodu technologii, która nie pozwalała na wytworzenie części posiadających dobrą jakość, zaniechano produkcji bardziej nowoczesnych silników S130, S131, S132 , a także opracowania następcy Junaka - „Iskry”.

Niestety po 1964 roku popyt na motocykle, zarówno w Polsce jak i w Europie, zaczął maleć. W Polsce jednym z powodów była bardzo wysoka (jak na tamte czasy) cena Junaka – 24 000 zł. Starano się obniżyć cenę do 20 000 zł, jednak i to nie pomogło. Wzrósł popyt na coraz bardziej dostępne samochody i motocykle o małej pojemności. W związku z tym w 1965 roku zdecydowano o zakończeniu produkcji Junaka. Główny wpływ miała na to prasa motoryzacyjna, która praktycznie w ogóle nie wspominała o motocyklu,a jeśli już – to głównie o jego wadach.

Junak, nazywany „polskim harley'em, mimo swoich wad, stał się motocyklem kultowym. Z łatwością można było rozpoznać odgłos dochodządy z jego rury wydechowej już z odległości.

Dla tych, którzy tęsknią za legendą, polska firma ALMOT zapowiada niespodziankę w postaci wskrzeszenia znanej marki Junak. Firma ta znana jest głównie z wysokiej jakości produktów typu tłoki i głowice. W swojej bogatej ofercie posiada bowiem choppera pod szyldem Junaka. Jego „bazą” jest Regal Raptor Daytona 350 ccm. Motocykl posiada duży zbiornik, czarno-matową dwucylindrową rzędówkę oraz ocieka chromem. Koła są aluminiowe, siedzenie jest niezwykle wygodne. Nad wszelkimi poprawkami pracuje inż. Konrad Czwordon. Pierwsza partia motocykli rozeszła się już przed produkcją, a cena detaliczna jednego egzemplarza wynosi 12,490 zł (2011). Dla miłośników legendarnej ikony motocykli jest to nie lada gratka.